βιωματικο σεμιναριο

Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να μιλήσω στο παιδί μου για τη σεξουαλικότητα και το σεξ;

Είναι πιο εύκολο να συζητήσουμε με τα παιδιά μας όταν είναι μικρά δίνοντας τις κατάλληλες πληροφορίες ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Ειδικά στη προσχολική ηλικία τα παιδιά εκφράζουν αυθόρμητα τις απορίες τους πάνω στο θέμα αυτό. Είναι πολύ σημαντικό να μπουν οι σωστές βάσεις, να έχει χτιστεί μια σχέση εμπιστοσύνης και να γνωρίζουν ότι μπορούν να απευθυνθούν σε εμάς χωρίς κανένα δισταγμό για οποιαδήποτε απορία. Ξεκινήστε λοιπόν να μιλάτε στα παιδιά σας όσο πιο νωρίς γίνεται, τα ίδια θα σας κατευθύνουν με τις ερωτήσεις που θα σας κάνουν. Καθώς περνάνε τα χρόνια εμπλουτίζετε τις γνώσεις τους σχετικά με το θέμα αυτό. Εάν υπάρχει σωστή επικοινωνία μεταξύ σας και το θέμα σεξ δεν αποτελεί ταμπού, αυτές οι συζητήσεις θα είναι πολύ πιο εύκολες και ανώδυνες μεγαλώνοντας και ιδιαίτερα κατά την περίοδο της εφηβείας.

Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση ενθαρρύνει τα παιδιά σε πρόωρη σεξουαλική δραστηριότητα;

Έρευνες που έχουν διεξαχθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας καταδεικνύουν ότι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση δεν αυξάνει τη σεξουαλική δραστηριότητα, ούτε και οδηγεί σε πρόωρη σεξουαλική δραστηριότητα. Αντίθετα, οδηγεί σε υπεύθυνη σεξουαλική συμπεριφορά.

Όταν δίνεται στα παιδιά η ευκαιρία να συζητήσουν για θέματα σεξουαλικότητας και διαπροσωπικών σχέσεων τους δίνονται τα εφόδια ώστε όταν αποκτήσουν ολοκληρωμένες σχέσεις αυτές να δημιουργούνται σε ένα πλαίσιο ασφάλειας και αυτοπεποίθησης.

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, του νηπιαγωγείου και του δημοτικού είναι πολύ μικρά για να λαμβάνουν σεξουαλική διαπαιδαγώγηση;

Η σεξουαλικότητα είναι φυσικό και αναπόσπαστο μέρος όλων των ανθρώπων από τη στιγμή που γεννιούνται. Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση δεν αφαιρεί από τα παιδιά την παιδικότητά τους όταν είναι κατάλληλα προσαρμοσμένη στις ανάγκες τους και στο αναπτυξιακό τους επίπεδο. Τα παιδιά 0-12 ετών χρειάζονται και αυτά πληροφόρηση, όσον αφορά στο σώμα τους, τις σχέσεις τους με τα άλλα άτομα, τα συναισθήματά τους και τα όρια τους. Θα πρέπει να μάθουμε στα παιδιά μας πως μπορούν να προστατεύσουν μόνα τους τον εαυτό τους, ώστε να μην τύχουν σεξουαλικής εκμετάλλευσης ή κακοποίησης.

Με την πληροφόρηση και τη συζήτηση για θέματα σεξουαλικότητας και διαπροσωπικών σχέσεων βοηθάμε τα παιδιά μας να νιώθουν ασφαλή και προστατευμένα. Αν η επικοινωνία με τα παιδιά μας γι’ αυτά τα θέματα δεν έχει καλλιεργηθεί εγκαίρως, στην εφηβική ηλικία θα συνειδητοποιήσουμε ότι είναι δύσκολο να κάνουμε την αρχή.

Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση προστατεύει τα παιδιά από σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση;

Στην Ελλάδα 1 στα 6 περίπου παιδιά θα δεχτεί κάποια μορφή σεξουαλικής βίας, ενώ υπολογίζεται ότι για 1 στα 100 περιστατικά θα γίνει επίσημη καταγγελία και η υπόθεση θα πάρει το δρόμο της δικαιοσύνης. Ως γονείς λοιπόν αναρωτιόμαστε αν μπορούμε να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από διάφορους επιτηδείους και από το ενδεχόμενο να πέσουν θύματα αποπλάνησης, αλλά και για τον τρόπο προστασίας τους. Η απάντηση είναι πως «ναι» μπορούμε να προστατεύσουμε τα παιδιά μας και το μέσο είναι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση.

Η περιεκτική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση αναπτύσσει δεξιότητες για την προστασία τους, τους μαθαίνει ότι το σώμα τους είναι δικό τους και ότι έχουν δικαίωμα να αποφασίσουν εκείνα γι’ αυτό. Διδάσκει στα παιδιά πώς να λένε «όχι». Τα διαβεβαιώνει ότι για τη σεξουαλική κακοποίηση δε φταίει ΠΟΤΕ το παιδί. Τα μαθαίνει πως μπορούν να ξεχωρίσουν ποιους ανθρώπους μπορούν να εμπιστευτούν σε περίπτωση που χρειαστούν βοήθεια. Τα βοηθάει ώστε να κατανοήσουν τα συναισθήματά τους καθώς και να ξεχωρίζουν τα μυστικά από τις εκπλήξεις. Επίσης προσφέρει γνώσεις τόσο για το σώμα τους όσο και για το τι διακρίνει μια υγιή από μια μη υγιή σχέση.

Τι είναι σεξουαλικότητα;

H σεξουαλικότητα περιγράφει τον τρόπο με τον οποίον ένας άνθρωπος εκφράζει τον εαυτό του ως σεξουαλικό ον. Η έννοια αυτή περιλαμβάνει βιολογικά, ερωτικά, σωματικά, συναισθηματικά, κοινωνικά ή πνευματικά συναισθήματα και συμπεριφορές. Η σεξουαλικότητα επηρεάζει και επηρεάζεται από πολιτισμικές, πολιτικές, νομικές, φιλοσοφικές, ηθικές και θρησκευτικές πτυχές της ζωής.

Η σεξουαλικότητα δεν έχει να κάνει μόνο με τη σεξουαλική πράξη, αλλά με το χαρακτήρα, τον κοινωνικό περίγυρο και τις σχέσεις ενός ανθρώπου.

• Κιντής, (1996). «Η σεξουαλικότητα (Σ) είναι «φυσικό και φυσιολογικό συστατικό της ανθρώπινης ύπαρξης και αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της προσωπικότητας του καθενός» καθορίζει και διαποτίζει όλες τις πτυχές της ανθρώπινης υπόστασης, ανεξάρτητα από ικανότητες ή μειονεξίες».
• ΠΟΥ (2010) «Η σεξουαλικότητα αποτελεί μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου και περιλαμβάνει τη σεξουαλική δραστηριότητα, τη σεξουαλική ταυτότητα και τους φυλετικούς ρόλους, το σεξουαλικό προσανατολισμό, τον ερωτισμό, την ευχαρίστηση, την οικειότητα και την αναπαραγωγή… Η σεξουαλικότητα επηρεάζεται από βιολογικούς, ψυχολογικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς, πολιτικούς, πολιτισμικούς, νομικούς, ιστορικούς, θρησκευτικούς και πνευματικούς παράγοντες».

Ποιος θα μιλήσει στο παιδί για το σεξ ο μπαμπάς ή η μαμά;

Συνήθως εκείνη που δέχεται πρώτη τέτοιους είδους ερωτήσεις από το μικρούλι της είναι η μαμά, εφόσον είναι μαζί του περισσότερο χρόνο. Αυτό που θα πρέπει να τονιστεί εδώ είναι ότι καλό θα είναι να υπάρχει κοινή στάση σχετικά με το τι θα πείτε και με ποιο τρόπο θα το πείτε.

Το πιο σύνηθες είναι να μιλάει ο γονιός του ίδιου φύλου με το παιδί, χωρίς κάτι τέτοιο να αποτελεί κανόνα. Και αυτό όχι για λόγους ντροπής αλλά επειδή έχει περάσει ο καθένας από τα ίδια στάδια και έχει το ίδιο σώμα με τα χαρακτηριστικά του φύλου. Σημασία έχει το πόσο ουσιαστική επικοινωνία έχει το παιδί με κάθε γονέα. Μπορεί ένα κορίτσι να αισθάνεται πιο άνετα να μιλήσει στο πατέρα του και ένα αγόρι στη μητέρα του. Άλλωστε υπάρχουν και οι μονογονεϊκές οικογένειες, που εκεί δεν υπάρχει επιλογή. Αυτό που πάντα πρέπει να σεβόμαστε είναι τα όρια που πρέπει να υπάρχουν μεταξύ γονέα και παιδιού. Πιο συγκεκριμένα δε θα πρέπει να εισβάλλει ο ένας στην ιδιωτικότητα του άλλου.

Θα πρέπει να παρακολουθήσουν το Βιωματικό Σεμινάριο «Σεξουαλική – Σχεσιακή Διαπαιδαγώγηση για Γονείς» και οι δυο γονείς; 

Συνίσταται να παρακολουθήσουν αυτό το σεμινάριο και οι δυο γονείς γιατί και οι δυο παίζουν σημαντικό ρόλο στη σχεσιακή-σεξουαλική αγωγή του παιδιού τους. Οι γονείς οφείλουν να αναλάβουν την ευθύνη της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους και πρέπει να είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι και ενημερωμένοι σχετικά με ζητήματα σεξουαλικότητας. Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση δεν αποτελεί μια μεμονωμένη συζήτηση, αλλά μια μακρόχρονη διαδικασία στην οποία είναι σημαντικό ο γονέας να είναι ανοιχτός και να ακούσει όλες τις απορίες του παιδιού του, δίνοντας συγκεκριμένες απαντήσεις, προσαρμοσμένες στην ηλικία του.

Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση πρέπει να στηρίζεται σε αξίες, όπως η αποδοχή, ο σεβασμός, η ισότητα και η ενσυναίσθηση. Να δημιουργεί χώρο για επικοινωνία και διάλογο με τα παιδιά. Οι γονείς με το παράδειγμά τους επικοινωνούν στα παιδιά τους το αξιακό πλαίσιο το οποίο εγκρίνουν. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να έχουν αναρωτηθεί για τις δικές τους ηθικές αξίες και αρχές όσον αφορά στα θέματα της σεξουαλικότητας.  

Τα παιδιά καλούνται να διερευνήσουν το σύστημα αξιών της οικογένειάς τους, καθώς και το σύστημα αξιών που υπάρχει στην κοινωνία στην οποία ζουν και έπειτα με τη σειρά τους να καθορίσουν το δικό τους σύστημα αξιών.